Afdeling Stadsontwikkeling
Vanaf 1929 (tot 1959) was hij hoofd van de toen opgerichte afdeling Stadsontwikkeling van de Dienst der Publieke Werken in in Amsterdam. Zijn hoofdtaak is het ontwerp van een uitbreidingsplan van de gemeente Amsterdam die de woonbehoefte van de bevolking kan opvangen tot het jaar 2000. Het resulteert in het Algemeen Uitbreidingsplan (AUP), uit 1935.

Achtergrond
De totstandkoming van dit plan moet worden bezien tegen de achtergrond van de crisis waar Amsterdam tot eind 19e eeuw in verkeerde. Een derde van de bevolking is ‘s winters werkloos. Honger en slechte hygiëne zorgen voor hoge sterftecijfers. Woningbouw is een zaak van particuliere investeerders. Deze door speculatie voortgedreven woningbouw in wijken als de Jordaan was van belabberde kwaliteit. Toch betaalden mensen een torenhoge huur zelfs voor de zogenaamde krot- en kelderwoningen.

Veelzeggend is de instorting van een bouwblok in de Dapperbuurt in 1899. Het gemeentebestuur ziet in dat er degelijke woningen moeten komen voor álle lagen van de bevolking. Er komt een woningwet (1901) en bouwtoezicht. Het grote tekort aan woningen na de Eerste Wereldoorlog maakt de bouw van goede woningen nog noodzakelijker.

Tuinstadgedachte
In 1921 annexeert de Gemeente Amsterdam omliggend agrarisch gebied waar de stad kan bouwen. Deze gebiedsuitbreiding vraagt om een degelijk stedenbouwkundig ontwerp. De opdracht wordt gegund aan H.P. Berlage, dat resulteert in het bekende uitbreidingsplan Zuid (o.a. de Rivierenbuurt). Plan West (o.a. de Baarsjes) volgt hierna. Typerend zijn lange straatwanden, gesloten bouwblokken, en de weldadige bouwstijl van de Amsterdamse School.

In de jaren twintig en dertig veranderen de stedenbouwkundige opvattingen. Van invloed is de tuinstadgedachte uit Engeland en de Verenigde Staten, en het Nieuwe Bouwen uit Duitsland. Van Eesteren is inmiddels werkzaam als stedenbouwkundig ontwerper bij de afdeling Stadsontwikkeling. Onder zijn supervisie worden delen van de plannen Zuid en West aangepast. Hierin is al de nieuwe stedenbouw van open bebouwing en asymmetrische stratenpatronen herkenbaar. In 1935 wordt het Algemeen Uitbreidingsplan vastgesteld. De uitvoering van het plan, de realisatie van nieuwe ‘tuinsteden’, moet worden gewacht tot na de Tweede Wereldoorlog. Lees hier verder.

Het AUP stap voor stap