Goed Wonen

“Smaak is een kwestie van opvoeding”, was de gedachte achter de oprichting van de Stichting Goed Wonen in 1946. Met modelwoningen en in een tijdschrift promoot de stichting het moderne interieur. Met lichte meubels in een strakke indeling zouden de bewoners thuis het maximale uit hun woning en daarmee uit zichzelf kunnen halen.

Idealisme
De stijl die de stichting bepleit is verwant aan het Nieuwe Bouwen, een stroming uit het begin van de twintigste eeuw. Ook die architecten streven lichte interieurs na zonder niet-functionele decoratie. Net als het Nieuwe Bouwen zijn de oprichters van Goed Wonen idealistisch; beter wonen draagt bij aan een betere samenleving. Bijvoorbeeld door de huisvrouw te ondersteunen in haar taken met makkelijk te reinigen oppervlakken en elektrische apparaten. Zo kan zij meer tijd aan de opvoeding van de kinderen kan besteden.

Modelwoningen
In verschillende tuinsteden richt de stichting modelwoningen in waar bezoekers kunnen zien hoe een ‘goed’ ingerichte woning eruit ziet. ‘Fout’ waren zware, donkere meubels. ‘Goed’ waren lichte en functionele meubels van ontwerpers als Willem Gispen, Kho Liang Le, Johan Niegeman en Mart Stam. Fabrikanten waren Artifort, Pastoe, De Ploeg (textiel) en ’t Spectrum. Men kon ze kopen bij onder meer De Bijenkorf, Metz & Co en Bas van Pelt. De stichting bracht boeken en een maandblad uit waarin ze haar ideeën uiteenzette. Bijvoorbeeld in ‘De Verfdoos’, het gebouw aan de Lodewijk van Deysselstraat, bevond zich in 1956 een modelwoning van Goed Wonen.

Betaalbaarheid
Deels is de omslag ingegeven door de crisistijd; materiaal is schaars en ruimte ook. Zo worden er behalve in staal (Gispen) ook veel meubels uitgevoerd in rotan. Om ruimte te besparen hadden de meubels en gebruiksvoorwerpen van Goed Wonen vaak meerdere functies. Toch bleek uiteindelijk voor de meeste mensen een huis inrichten met alleen Goed Wonen-meubels, financieel niet haalbaar.

Wil je Goed Wonen in het echt bekijken?
Bezoek dan de museumwoning van het Van Eesteren Museum. De woning is geen originele modelwoning van Goed Wonen. Wel zijn hier veel principes van Goed Wonen terug te zien, zoals een uitschuifbare snijplank, een functionele kastindeling en pannen die ook als dekschaal konden dienen.

Van Goed Wonen tot aan Ikea
De paperback Goed Wonen. Geschiedenis van een keurmerk geeft antwoord op de vraag wat de actuele betekenis is van de traditie van Goed Wonen. Die traditie werkt nog steeds door in de moderne wooncultuur. Zo is de massaproductie van lichte en verplaatsbare meubels, die we kennen van Ikea, via een directe lijn verbonden aan de idealen van Goed Wonen. De uitgave is rijk geïllustreerd en bevat veel lezenswaardige en hilarische voorbeelden.

Op de radio
Luister hier de VPRO reportage van Tjitske Mussche terug over goed wonen. Met onze bestuursvoorzitter Noud de Vreeze, die levendig vertelt over de vernieuwing van het wonen, en met Geertje Felix, die haar Goed Wonen-interieur niet meer veranderde sinds 1961.

Bezichtiging van een modelwoning van Goed Wonen; 1957.Echtpaar in woonkamer met bank van Mart Visser; begin jaren zestig. (Foto: Arjé Plas).