Jaarthema 2023: Spel & Stad

Speelplastieken Jos Wong Delflandplein 1969

Waterwalk Sloterplas 1969, foto Pieter Boersma

Skatepark in Malmö, Zweden
Het Van Eesteren Museum besteedt dit jaar aandacht aan het thema Spel & Stad.
Het maatschappelijke belang van fysiek spel, met name dat in de buitenlucht, staat tegenwoordig bij kinderen én jongvolwassenen onder druk. Mobiele telefoons, TikTok en volle agenda’s zorgen ervoor dat kinderen steeds minder buiten spelen. Het aantal dagen dat kinderen per week buiten spelen is vergeleken met dertig jaar geleden sterk afgenomen, net als het aantal uren per dag. Ook de actieradius van kinderen is door de jaren kleiner geworden. Als kinderen buiten spelen, is dat veelal dichtbij huis. Hierdoor komen zij minder in aanraking met andere delen van de stad, andere bewoners en andere culturen. Vrij buitenspelen is daarnaast van belang omdat het zich onderscheidt van de sportvereniging waarin spel wordt ingevuld of geleid door volwassenen.
“ Vrij spel prikkelt de creativiteit en stimuleert sociale vaardigheden. Kinderen bedenken hun eigen regels en moeten zelf eventuele problemen oplossen, bijvoorbeeld als iemand opeens niet meer wil meedoen. Daar leren kinderen veel van.” – Onderzoeker en pedagoog Elise Peters.
Spel is niet alleen van belang voor kinderen en jongvolwassenen, maar ook voor volwassenen. Uit onderzoek blijkt dat spel ons sociaal welzijn bevordert. Het traint ons geheugen en houdt ons denkvermogen op peil. Met spel bouwen we onze gemeenschap op en houden we onze geest scherp. “Spelen kan onnozel, onproductief en tijdrovend aanvoelen”. En dat is volgens expert Meredith Sinclair precies de bedoeling.
Spel wordt ook gezien als tegenhanger van competitie en competitiedrang. Competitiedrang heeft een negatieve weerslag op de architectuurpraktijk.In de vakwereld gaan steeds meer stemmen op dat aanbestedingen in competitieverband haaks staan op waardevolle elementen zoals kennisuitwisseling, onderzoek en samenwerking die de architectuur discipline verder brengen.
“Competitie zorgt niet alleen voor een vakgemeenschap die zich ingraaft, maar ook voor de inflatie van onze discipline. Alsof we vergeten waarvoor we ontwerpen,” – Architectuur- en stedenbouw historicus Erik Dorsman.
Spel & Stad is verbonden aan de maatschappelijke actualiteit; herkenbaar én relevant voor kinderen én volwassenen, maar ook sterk verbonden aan stedenbouw en architectuur (historie). Daarom zet het Van Eesteren Museum het thema Spel & Stad in 2023 centraal. Het wordt uitgewerkt in lezingen, debatten en in de tentoonstellingen Skateboard City, Lucht & Spel: Eventstructure Research Group en Spelen in Nieuw-West.