Mien Ruys en de moderne tuin
Op 28 maart opent het Van Eesteren Museum de tentoonstelling Mien Ruys en de moderne tuin. Mien Ruys (1904-1999) is een van de bekendste Nederlandse tuinarchitecten van de twintigste eeuw. Haar werk, waarin ze een totaal nieuwe, strakke vormentaal combineerde met weelderige beplanting, was revolutionair in de Nederlandse en internationale tuinarchitectuur. Ze was een van de eerste ontwerpers die zich vooral richtte op het gebruik van vaste planten in de tuin, waarbij ze haar proeftuinen gebruikte om nieuwe planten te ontdekken en toe te passen.
De tentoonstelling richt zich op de tuinen in Amsterdam, en met name op de naoorlogse uitbreidingsgebieden die vanaf de jaren ‘50 werden gebouwd. Deze AUP (Algemeen Uitbreidingsplan) gebieden werden ontworpen volgens de principes van het Nieuwe Bouwen waarin architectengroepen zoals De 8 en de Opbouw het voortouw namen. Mien Ruys deelde de modernistische opvattingen van deze architecten en sloot zich al snel bij de groep aan. Dit was het begin van de vele samenwerkingen met architecten als Merkelbach, Van Eesteren en Bonnema.
Waar een tuin rond 1900 nog een privilege was voor de hogere klassen, begon dit idee in de twintigste eeuw langzaam te veranderen. Mien Ruys vond dat iedereen toegang zou moeten hebben tot een tuin, omdat de natuur het welbevinden van de mens bevordert. Binnen de iconische stroken- en hovenbouw van de naoorlogse architectuur wist ze haar socialistische opvattingen goed toe te passen door zich bezig te houden met het ontwerpen van gemeenschappelijke tuinen voor de sociale woningbouw. De Geuzenhof en de diagonale ontwerpen voor de wijk Frankendaal zijn de eerste voorbeelden van een lange reeks aan gemeenschappelijke tuinen die Mien Ruys ontwierp voor de stad Amsterdam.
Ook met haar idee voor de confectieborders democratiseerde ze de tuin. Met deze borderpakketten, die je bij de V&D of de kwekerij aanschafte en zelf in je eigen tuin kon planten, stelde ze haar plantenkennis beschikbaar voor een grote groep mensen. Daarnaast ontwierp ze nog meer slimme oplossingen voor in de tuin, zoals het gebruik van spoorbielzen om hoogteverschillen te creëren en de griontegel voor een strakke, maar natuurlijke look. Mien Ruys’ stijl is te herkennen aan de vaste plantenborders en de geometrische vormen in haar tuinen. De strakke lijnen geven vorm aan de weelderigheid en onvoorspelbaarheid van de natuur, waarin ‘eenvoud’ de kern vormt voor een goed ontwerp.
Wie was Mien Ruys? Wat maakte haar ontwerpen zo bijzonder? En wat hebben haar ontwerpen betekent voor de democratisering van de tuin? Je ontdekt het allemaal in de tentoonstelling Mien Ruys en de moderne tuin.
