Lesley Lokko OBE is een Ghanees-Schotse architect, docent, bestsellerauteur en winnaar van de RIBA Royal Gold Medal 2024. Gedurende haar opmerkelijke carrière heeft ze zich ingezet om ondervertegenwoordigde stemmen te versterken en architectuur te democratiseren om het voor iedereen toegankelijk te maken. Met haar progressieve onderwijsmethoden streeft ze ernaar de manier waarop architectuur wordt besproken, onderzocht en geproduceerd, te veranderen.

‍

"Het verhaal van de architectuur als beroep is niet fout, het is gewoon onvolledig."

‍

Lesley Lokko werd in 1964 geboren in Dundee, Ghana, als dochter van een Ghanese chirurg en een Schots-Joodse moeder. Ze groeide op in Ghana en Schotland. Op haar 17e verhuisde ze naar Engeland om naar een kostschool te gaan. In 1995 studeerde ze af aan de Bartlett School of Architecture en in 2007 behaalde ze een doctoraat in architectuur aan de University of London.

‍

“Voor een lange tijd heb ik nooit gedacht aan het hebben van een praktijk. Ik denk dat onderwijs een vorm van praktijk is, schrijven is een vorm van praktijk, curatorschap is een vorm van praktijk.”

‍

Als onderdeel van haar indrukwekkende onderwijscarrière, richtte ze het MA-programma Architectuur, Culturele Identiteit en Globalisering op aan de University of Westminster. Haar voornaamste doel daarvan was het vormgeven van het architectonische discours en de praktijk van de beoefenaars van de toekomst. In 2014 werd ze de oprichter en directeur van de Graduate School of Architecture aan de Universiteit van Johannesburg en in 2029 werd ze de decaan van de Bernard and Anne Spitzer School of Architecture aan het City College van New York (CCNY).

‍

Met al haar energie gericht op het dekoloniseren van architectuuropleidingen, wilde ze structuren creëren die inheemse kennis en lokale architectuur uit het Afrikaanse continent waarderen. Centraal in haar agenda staan de thema's cultuur, identiteit, ras en gender. Een belangrijk punt in haar praktijk en onderwijsprogramma is het bewustmaken van de nauwe relatie tussen decarbonisatie en dekolonisatie, die ze beschrijft als twee kanten van dezelfde medaille. Ze legt uit dat het zwarte lichaam "Europa's eerste energie-eenheid" is en dat er daarom een zeer directe relatie is tussen exploitatie en hulpbronnen voor mensen van Afrikaanse afkomst, die "op hun eigen huid" kunnen voelen wat het betekent om geëxploiteerd te worden.

‍

In december 2023 werd ze aangesteld als curator van de 18e Internationale Architectuurtentoonstelling, La Biennale di Venezia. Tijdens de tentoonstelling richtte ze zich niet alleen op architectuur als praktijk in de zin van gebouwen, maar op een breder veld: hoe de discipline van architectuur wordt opgevat, onderwezen en bewaard in archieven. Het werk van zwarte deelnemers, evenals dat van andere minderheden, is grotendeels over het hoofd gezien binnen de discipline en zij hebben daardoor nooit de ruimte gehad om hun verhalen te vertellen. Een voorbeeld van deze verzameling verhalen is de 'Boat Cypher'-performance van het Black Reconstruction Collective, waarbij enkele frequenties werden gestreamd vanaf een veerboot in de Venetiaanse lagune, een zwart ritme gecreëerd met het geluid van kabbelende golven.

‍

Met haar curatorschap bij de Biënnale heeft Lesley Lokko een platform gecreëerd voor genezing en het overbruggen van de kloof die de afgelopen eeuwen is ontstaan. Het delen van authentieke en vaak kwetsbare verhalen werd door de bezoekers meer openlijk ontvangen en stimuleerde een dialoog die nog nooit eerder was ontstaan. Om ervoor te zorgen dat dit cruciale perspectief in de toekomst van de architectuur wordt verankerd, creëerde ze ook The Archive of the Future, een visueel verslag van processen, tekeningen, ideeën, gesprekken, oude argumenten, voorstellen en nieuwe inzichten.

‍

"Het antagonisme tussen onderwijs en praktijk begint op te lossen. [...] Ik hoop dat deze prijs zal laten zien dat het de moeite waard is om anders te denken, dat het de moeite waard is om van de gebaande paden af te wijken."

‍

Lesley Lokko leert ons het belang van het naar de voorgrond brengen van inclusie in het architectonische discours. Beoefenaars moeten zich bewust zijn van de relatie tussen bouwen en exploitatie, hulpbronnen en roofzuchtige groeimiddelen op wereldschaal. Momenteel richt ze zich op schrijven en onderwijs in haar rol als directeur van het African Future Institute in Accra, Ghana.

‍